By Sylvia Mtenga
Uonevu kwenye mitandao ya kijamii ni tatizo linalozidi kuongezeka, ambapo watu hutumia majukwaa ya kidijitali kama vile Facebook, WhatsApp, Instagram, na Twitter kudhalilisha, kutishia, au kunyanyasa wengine. Uonevu huu unaweza kuwa wa maneno, picha, video, au hata kueneza taarifa za uongo kuhusu mtu.
SABABU ZINAZOCHANGIA UONEVU KWENYE MITANDAO YA KIJAMII
1..Kutokujulikana (Anonymity)
Watu wengi hutumia majina bandia au akaunti za uongo, hivyo huwapa ujasiri wa kufanya vitendo vya uonevu bila hofu ya kubainika.
2. Ukosefu wa Udhibiti wa Kutosha
Ingawa mitandao ya kijamii ina sera dhidi ya uonevu, mara nyingi hatua madhubuti huchukuliwa polepole au hazitoshi kuzuia tabia hizo.
3. Kulipiza Kisasi
Watu wengine hueneza uonevu kama njia ya kulipiza kisasi kutokana na ugomvi wa kibinafsi au chuki binafsi.
4. Ushawishi wa Makundi
Makundi ya mtandaoni yanaweza kuchochea tabia za uonevu, hasa pale mtu mmoja anapochochea wengine kushiriki kumdhalilisha mtu fulani.
5. Ukosefu wa Elimu ya Kidijitali
Watu wengi hawana uelewa wa athari za maneno au vitendo vyao kwenye mitandao, hivyo wanashiriki uonevu bila kujua madhara yake.
6. Msongo wa Mawazo na Changamoto za Kisaikolojia
Watu wanaopitia matatizo ya kisaikolojia mara nyingine huwatolea hasira wenzao kwa njia ya uonevu mtandaoni.
7. Umashuhuri na Ushawishi
Watu mashuhuri au wale wanaotafuta umaarufu huweza kutumia uonevu kama njia ya kujitengenezea umaarufu au kuteka hisia za watu.
NJIA ZA KUKOMESHA UONEVU KWENYE MITANDAO YA KIJAMII
1. Kuongeza Uelewa (Awareness)
Kuendesha kampeni za uelimishaji kuhusu madhara ya uonevu wa mtandaoni na jinsi ya kuudhibiti.
2. Kutoa Ripoti na Kuzuia Akaunti Zinazovunja Sheria
Watumiaji wanapaswa kuripoti na kuzuia (block) akaunti zinazojihusisha na uonevu ili kupunguza ushawishi wao.
3. Kuimarisha Udhibiti wa Mitandao ya Kijamii
Kampuni za mitandao ya kijamii zinapaswa kuweka kanuni kali zaidi za kuzuia uonevu na kuhakikisha zinafanya kazi kwa haraka dhidi ya malalamiko.
4. Kuwafuatilia na Kuwachukulia Hatua Wenye Tabia za Uonevu
Serikali na mamlaka husika zinapaswa kuwa na sheria kali dhidi ya uonevu mtandaoni na kuwachukulia hatua wanaofanya vitendo hivyo.
5. Kuelimisha Watoto na Vijana kuhusu Matumizi Salama ya Mtandao
Shule na wazazi wanapaswa kuwafundisha vijana kuhusu matumizi mazuri ya mitandao na jinsi ya kujilinda dhidi ya uonevu.
6. Kuwahamasisha Watu Kutumia Mitandao kwa Njia Chanya
Watumiaji wanapaswa kutumia mitandao ya kijamii kwa njia ya kujenga, kusaidia, na kuhamasisha mambo mazuri badala ya kudhalilisha wenzao.
7. Kuwasaidia Waathirika wa Uonevu
Waathirika wa uonevu wanapaswa kupata msaada wa kisaikolojia na kijamii ili kuwawezesha kushinda athari za unyanyasaji huo.
Kwa pamoja, jamii inaweza kupambana na uonevu wa mtandaoni kwa kushirikiana na kuhakikisha mitandao ya kijamii inakuwa sehemu salama kwa wote.
